قوانین کنوانسیون دریانوردی و عبور قایق های متجاوز آمریکایی از خط قرمز

بر اساس قوانین کنوانسیون مربوط به دریانوردی و دریای سرزمینی، می توان بدون ضرر رساندن از این مناطق عبور کرد اما این امر در رابطه با قایق های متجاوز آمریکایی به هیچ وجه عبور بی ضرر محسوب نشده و کشور ساحلی حق دارد اقدام به مقابله متناسب کند.

یادداشت س.و موسوی- رژیم حقوقی حاکم بر دریاها عمدتا از کنوانسیون ۱۹۸۲ ملل متحد در مورد حقوق دریاها، ناشی می شود. اگر چه ایالات متحده به این کنوانسیون نپیوسته است اما قاطبه قواعد این کنوانسون خاصیت عرفی پیدا کرده و بر همه ی کشورها لازم الاتباع است.

  

طبق این قواعد،از مناطقی که دولت های ساحلی حق اعمال حاکمیت بر آن را دارند،دریای سرزمینی است.این منطقه محدوده ای است ۱۲ مایلی که از خط مبدا امتداد دارد.این منطقه نه تنها اطراف سرزمین خشکی دولت ساحلی را در برداردبلکه دراطراف جزایر متعلق به آن نیز امتداد دارد.[۱]. تنها استثناء وارده بر حق کنترل کامل دولت ساحلی بر این منطقه ، حق عبور بی ضرر کشتی های متعلق به سایر کشورهاست.[۲]

عبور بی ضرر به معنای دریانوردی از دریای سرزمینی به منظور گذر از این دریا بدون ورود به آب های داخلی یا پیش رفتن به سمت آب های داخلی است.این عبور باید پیوسته و سریع باشد ، ولی کشتی می تواند توقف کند لنگر بیندازد به شرطی که این کار از لوازم دریانوردی متعارف باشد، بواسطه فورس ماژور ضروری شود یا برای کمک به اشخاص،کشتی ها یا هواپیمای در خطر یا اضطرار لازم باشد.[۳]

عبور مادامی بی ضرر است که مخل صلح،نظم یا امنیت دولت ساحلی نباشد[۴] و این دولت ساحلی است که تشخیص می دهد که آیا عبور بی ضرر است یا خیر؟ و می تواند اقدامات لازم برای جلوگیری از عبوری که بی ضرر نیست را  اتخاذ کند.[۵]

بند ۲ماده ۱۹ کنوانسیون مصادیقی از فعالیت ها را ارائه می کند که اگر کشتی های خارجی مبادرت به انجام آن کند عبور را از حالت بی ضرر خارج می کند.این لیست با توجه به لحن ماده و بند ف آن و با توجه به انتهای باز بند۱ ماده۱۹ ،حصری نیست .اقدامات عبارتند از:

الف:هرگونه تهدید یا استفاده از زور علیه حاکمیت،تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی دولت ساحلی…

ب:هرگونه تمرین با هرنوع سلاح

ج:هر عملی با هدف گردآوری اطلاعات به ضرر دفاع یا امنیت دولت ساحلی

د:هر عمل تبلیغی به منظور اخلال در دفاع یا امنیت ملی

ه: به پرواز در آوردن،فرود یا سوارکردن هر نوع هواپیما

و:پرتاب فرود یا سوار کردن هرنوع ادوات نظامی

ز:بارگیری یا تخلیه هر نوع کالا، پول یا شخص بر خلاف قوانین گمرکی،مالی، مهاجرتی یا بهداشتی دولت ساحلی

ح:آلودگی عمدی و شدید مغایر با کنوانسیون

ط:هرگونه فعالیت ماهیگیری

س:انجام تحقیقات متهیگیری یا مساحی

ع:هر عملی با هدف اخلال در سیستم های ارتباطی   یا سایر تاسیسات دولت ساحلی

ف:هر فعالیت دیگری که ارتباط مستقیم با عبور ندارد.

هم چنین دولت ساحلی می تواند قوانینی در زمینه عبور بی ضرر از دریای سرزمینی خود  تصویب کند البته  به شرطی که این قوانین تبعیض آمیز نباشد و با قاعد حقوق بین الملل مطابقت داشته باشد.[۶] و کشتی های خارجی باید از این مقررات تبعیت کنند.

رویه دولت ایالات متحده نیز موید وضع چنین قواعدی است.

این کشور با تایید ایمو ، سیستم های اجباری گزارش دهی در برخی از آب های سرزمینی  خود بکار گرفته است.[۷] شناورهای توقیف شده امریکایی در روز گذشته در محدوده سه مایلی جزیره فارسی بودند.این محدوده همان دریای سرزمینی است که باید قوانین عبور بی ضرر رعایت شود و حضور ناوها و قایق های جنگی آن هم برای کشور متخاصمی مانند آمریکا که سابقه جاسوسی ، حمله نظامی مستقیم، و پرتاب موشک به هواپیمای مسافربری ما را دارد به هیچ وجه عبور بی ضرر محسوب نشده و کشور ساحلی حق دارد اقدام به  مقابله متناسب کند.